Yararlı bilgiler

Buldan Şile bezi elbise modelleri

admin, , , ,

 

Buldan Denizli’nin şirin bir ilçesidir ve el dokuması ürünleriyle meşhurdur.Gerçekten de el dokuması ürünleri diğer bir çok şehrin ürünlerine göre fark yaratır.Gerek görsel açıdan otantikliği ile gerek de kullanım rahatlıkları ile bir adım öndedir ki uzun yıllardır Buldan gerek Türkiye’de,gerek Osmanlı İmparatorluğu döneminde Osmanlı’da gerek de dünyaya hep marka olmuştur.Şu an bir çok ülkeden,ülkemizde bir çok şehirden yoğun talep görmektedir.

Gelin hep beraber Buldan bezinin özelliklerine göz atalım.

Anadolu’da, Denizli ve çevresi dokumacılığın sürekli geçim kaynağı olduğu merkezlerden bir tanesidir. Denizli dokumacılığının ana merkezlerinden birisinin de Buldan ilçesi olduğu bilinmektedir. Buldan el dokumacılığının geleneksel özelliklerinden olan ev-atölye birlikteliği, Orta Çağ zanaat üretimini andırır biçimde günümüzde de varlığını sürdürmektedir. Dokuma tezgâhı, genellikle avlunun bir köşesine veya evle bitişik bir ek uzantıya yerleştirilmiştir. Ev-atölye-aile iç içeliğinin olduğu bu yapı son yıllarda değişmeye başlamıştır. El dokumacılığın nesilden nesile aktarılmasında ev-atölye-aile iç içeliğinin katkısı büyüktür (Buldan Kaymakamlığı Resmi Web Sayfası, 2013). 1955’te gelişen tekstil sanayi, küçük el sanatları şeklindeki dokumacılığa darbe vurunca, teknoloji karşısında dokumacılar kişisel kurtuluşu makineleşmede bulmuşlardır. Bu dönemden sonra, el tezgahlarında hızla azalma başlamış ve otomatik tezgah sayısı da giderek artmıştır (Atalayer, 1980). 2009 yılında yapılan bir envanter çalışmasına göre ilçede 45 adet el dokuma tezgahı, 127 adet yarı otomatik dokuma tezgahı ve 102 adet otomatik dokuma tezgahı çalışır durumda faaliyet göstermektedir (Ertuğrul ve Utkun, 2009). Buldan bezi uzun süreli kullanımlarda bile özelliğini ve niteliğini kaybetmemesi, aynı zamanda kimyasal malzemeler içermemesi dolayısıyla sağlıklı ve doğaldır. Dokuma tekniğine göre Buldan bezi, temel dokuma örgülerinin en basit ve sağlamı olan, bez ayağı dokuma örgüsündedir. Genellikle çok bükümlü ipliklerin atkı olarak kullanıldığı Buldan bezinde, hem atkı hem de çözgü ipliklerinin çok bükümlü olduğu örneklerde vardır. Dokuma; karakteristik, buruşuk yapısını, sıcak, sabunlu suda yıkanmasından sonra kazanır. İpliklerin büküm oranına göre eni daralan dokumanın, buruşuk yapısı ile vücut arasında hava kaldığı ve kumaş vücuda yapışmadığı için ısı yalıtımı sağlanır. Bu nedenle Buldan bezi genellikle iç giyimde kullanılmıştır (Uğurlu ve Uğurlu 2006). Aynı zamanda Buldan bezi yüksek bükümlü iplikle dokunduğu için esnektir, vücudu sarar, yapısındaki kıvrımlar arasında hava boşlukları giysinin serin tutmasını sağlar ve sağlığa uygundur. Buldan bezi, yapısından dolayı “Buldan bükülüsü” adını almaktadır. Bu çalışma kapsamında, halen yörenin ticaretinde önemli bir yere sahip Buldan dokumalarının günümüzdeki kullanım alanını zenginleştirmeye yönelik yaratıcı çalışmalar sunulmaktadır. Buldan Dokumalarından Üretilen Tasarımlar Bu bölümde Buldan dokumaları kullanılarak tasarlanan ve üretimleri gerçekleştirilen yedi adet modele ait resimler, teknik çizimler ve analizler verilmektedir. Birinci tasarım omzunda altın renginden payetlere sahiptir. Belindeki geometrik şekillerden oluşan kemeri arkaya doğru uzanmaktadır. Bele kadar oturan bu modelin etek kısmı bol volanlarla, vücudu sarmaktadır. Yakası V yakalı bir modeldir (Şekil 1). Arka da ise V yaka gelen model, zincirlerle karşılıklı tutturulmuştur. Öndeki kemerin ipi, arkada fiyonk şeklinde bağlanmıştır. Öndeki volanlı etek kıvrımları arkada da devam etmiştir.

Buldan elbise model-1


İkinci tasarımda düz straplez elbise üzerini atılan bolero, çeşitli nakışlardan oluşmaktadır. Bolero V yakalıdır. Kolsuz olan boleronun özelliği, omuzdan dar başlayarak bele doğru açılan kumaşıdır. Simetrik bir tasarımdır. Arkada ise simetrik nakışlar yer almaktadır. Elbise düz kesimiyle dizlere kadar uzanmaktadır (Şekil 2).

Buldan elbise tasarımı model-2

Üçüncü tasarımda sadelik ön planda olup, pul işlemesiyle süslemesi yapılmıştır. Önde ilk göze çarpan işleme detayı olurken, arkada ilk göze çarpan ise kemerin fiyonk şeklindeki halidir (Şekil 3). Simetrik bir modeldir. Diğer tasarımlarda olduğu gibi bu tasarım da tamamen Buldan bezinden üretilmiştir. Etek ucunda hazır dantel şeritlerden yararlanılmaktadır. Kolsuz olan bu modelin, sırt dekoltesi dikkat çekmektedir. ‘V’ şeklinde olan sırt dekoltesi, etek ucunda kullanılan dantel şeritlerle oluşturulmuştur. Elbise boyu ise dizlere kadar uzanmaktadır.

Buldan elbise tasarımı model-3

Dördüncü tasarım asimetrik ve askılı bir modeldir. Etek ucu kalçanın aşağısından başlayıp, dizin hizasına kadar uzanmaktadır. Kalp şeklindeki yakası, şeritlerle süslenmektedir. Belindeki kemer yanda fiyonk yapılarak birleşmektedir. Arka üst bedeni ise yine asimetrik olup, şeritlerle süslenmiştir (Şekil 4).

Buldan elbise tasarımı model-4

Beşinci tasarım iki zıt rengin aynı anda kullanılmasıyla oluşmaktadır. Bu renkler ön ortasından birbirinden ayrılmaktadır. Model ön ve arkada aynı görünüşe sahiptir. Etek ucu asimetrik olup, çapraz şekilde birleşmektedir. Bel oyuntusunu sağlamak amaçlı bele kemer tasarlanmıştır. ‘V’ yaka olup, yaka kenarlarına şerit süsleme yapılmıştır (Şekil 5).

Buldan elbise tasarımı model-5

Altıncı tasarım asimetrik bir modeldir. Yakası bisiklet yakadır. Kollu olan bu modelin, orta kısmı dalgalı tasarlanmıştır. Bu da giysiye hareket kazandırmaktadır. Süsleme amaçlı hazır çiçekler kullanılmaktadır. Yan dikişin hizasına fermuar eklenmiştir. Arka kısmı ise daha sade ve düzdür (Şekil 6).

Buldan elbise tasarımı model-6

Yedinci tasarımın modeli tulum şeklindedir. ‘V’ yaka olarak tasarlanmıştır. Sağ yandaki nakış işlemesi, süsleme amaçlı kullanılmaktadır. Beldeki kemer papatyalı bir desenden oluşturulmuştur. Tasarımda bolluk ön plandadır. Paça boyu ayak bileğine kadar uzamaktadır (Şekil 7).

Buldan elbise tasarımı model-7

Kaynak: Electronic Journal of Vocational Colleges-December/Aralık 2014